De bescherming tegen virussen evenals hygiënemaatregelen tegen de verspreiding van ziektes zijn sinds de uitbraak van COVID-19 onderwerp van gesprek. Maskers, beschermende kleding en ontsmettingsmiddelen zijn wereldwijd schaars. Gelukkig bestaat er een eenvoudig maar effectief middel tegen corona en andere ziektes: handen wassen! Dat blijkt ook uit spannende onderzoeken* over kindergezondheid.
Met water en zeep de strijd tegen infecties aangaan
Slechte hygiëne leidt in veel landen tot diarree, longontstekingen en huidinfecties. Hieraan overlijden in deze landen, nog zonder coronavirus meegerekend, ongeveer 3,5 miljoen kinderen per jaar. De voordelen van handen wassen met zeep voor de gezondheid van kinderen werden in een onderzoek met indrukwekkende cijfers bewezen. De bevindingen van dit onderzoek zijn ook interessant voor industrielanden die met corona kampen.
-50% longontstekingen*
Doordat mensen kregen aangeleerd hoe ze hun handen met water en zeep moesten wassen, kwamen longontstekingen bij kinderen onder de 5 jaar 50% minder voor* en kwam diarree bij kinderen onder de 15 jaar zelfs 53% minder voor*. Ook het aantal huidinfecties werd met 30% teruggedrongen*. Wat bleek in deze arme landen? Zelfs als er vies water werd gebruikt, verbeterde de gezondheid van kinderen dankzij het gebruik van zeep. Bovendien werden ziektes al ingedamd als alleen de volwassenen zich de handen wasten. Het spreekt voor zich dat het resultaat nog beter was wanneer ook de kinderen zich aan de nieuwe hygiënevoorschriften hielden.
Kinderen in kinderdagverblijven minder vaak ziek
Maar ook in industrielanden zijn opvallende successen geboekt. Uit onderzoeken bij kinderdagverblijven in Canada, Amerika en Australië** bleek dat luchtwegaandoeningen en griepinfecties door grondig handen wassen tot 32% minder voorkwamen**.
Wanneer in openbare instellingen daarnaast ook alcoholhoudende ontsmettingsmiddelen werden gebruikt, was het resultaat nog beter***:
- minder luchtwegaandoeningen bij gezinnen met kinderen die naar een kinderdagverblijf gaan
- minder diarree en verkoudheden in kinderdagverblijven
- minder verzuimuren bij schoolgaande kinderen
- minder overlijdens in ziekenhuizen
De richtlijnen waren overigens niet streng. Mensen moesten zich na toiletbezoeken, na het verschonen van luiers, voor het koken, voor het eten en voor het voeden van kinderen de handen wassen. Bij een onderzoek in de Amerikaanse marine waren de richtlijnen nog minder streng: mensen moesten zich vijf keer per dag de handen met zeep wassen. Het resultaat? Het aantal luchtwegaandoeningen nam met 45% af****.
Het goede nieuws is dus dat we niet meer in paniek hoeven te raken wanneer ontsmettingsmiddelen of wegwerphandschoenen uitverkocht zijn. Het is net zo effectief om niet uw gezicht aan te raken wanneer u boodschappen doet en om bij thuiskomst meteen minstens 20 seconden lang uw handen met zeep te wassen.
Omdat kinderen (en sommige volwassenen) vaak niet goed kunnen inschatten hoelang 20 seconden duren, geldt als tip: zing twee keer Happy birthday! Gelukkig mag ieder gezin zelf bepalen of er hard of zacht wordt gezongen.
Bronnen:
*https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736%2805%2966912-7/fulltext
Effect of handwashing on child health: a randomised controlled trial, Stephen P Luby, Mubina Agboatwalla, Daniel R Feikin, John Painter, Ward Billhimer MS, Arshad Altaf, Robert M Hoekstra
**Carabin H, Gyorkos TW, Soto JC, Joseph L, Payment P, Collet JP.
Effectiveness of a training program in reducing infections in toddlers attending day care centers. Epidemiology 1999; 10: 219–27.
Roberts L, Smith W, Jorm L, Patel M, Douglas RM, McGilchrist C.
Effect of infection control measures on the frequency of upper respiratory infection in child care: a randomized, controlled trial. Pediatrics 2000; 105: 738–42.
Niffenegger JP. Proper handwashing promotes wellness in child care. J Pediatr Health Care 1997; 11: 26–31.
***Lee GM, Salomon JA, Friedman JF, et al. Illness transmission in the home: a possible role for alcohol-based hand gels. Pediatrics 2005; 115: 852–860.
****Ryan MA, Christian RS, Wohlrabe J. Handwashing and respiratory illness among young adults in military training. Am J Prev Med 2001; 21: 79–83.
https://www.unicef.de/informieren/aktuelles/blog/coronavirus-richtig-haendewaschen-einfacher-schutz/212860